ქართული ხალხური საკრავები

   უძველესი არქეოლოგიური ცნობა ქართული საკრავის შესახებ მიეკუთვნება მე-15 საუკუნეს.ძველ ქართულ ლიტერატურულ წყაროებში საკრავთა 100-ზე მეტი დასახელებაა შემონახული.
 საქართველოში ხალხური საკრავების სამი ჯგუფია ცნობილი:
   1.ჩასაბერი საკრავები(სალამური, გუდასტვირი, ლარჭემი)
                                                                                                           

 

 

   2.სიმებიანი(ჩონგური, ფანდური, ჩანგი)            

 

                                                            
   3.დასარტყამი(დოლი, დიპლიპიტო, დაირა)

                                                                     

                                                                                                                    

  

არფა

   არფა არის უძველესი წარმოშობის სიმებიანი საკრავი, ცნობილი იყო ჯერ კიდევ ძველ ეგვიპტესა და ბაბილონში. დროთა განმავლობაში უფრო სრულყოფილი გახდა. დღეს მას აქვს 47 სიმი, დაჭიმული ხის სამკუთხა დიდ ჩარჩოზე, აქვს ძალიან ნაზი, წკრიალა, ჰაეროვანი ჟღერადობა.
  ამ ინსტრუმენტს მსვილდის მსგავსი ფორმა ჰქონდა.მას მუხლზე იდგამდნენ და ისე უკრავდნენ.ამ ინსტრუმენტმა ნიადაგი მოუმზადა არფის წარმოშობას.არფის წინაპარი საკრავი პოპულერული იყო ეგვიპტეში,ძველ საბერძნეთში.შუა საუკუნეებში ცნობილი გახდა ევროპაშიც და ბევრ სხვა ქვეყანაში.დროთა განმავლობაში არფა არისტოკრატიული წრის ინსტრუმენტად იქცა.იგი მდიდრულად იყო მორთული ოქროთი,სადაფით,მოზაიკით.მე–19 საუკუნეში მიღებული იყო,რომ მაღალი საზოგადოების ყველა კეთილშობილ ქალბატონს უნდა სცოდნოდა არფის დაკვრა.დღეისათვის არფა სიმფონიური ორკესტრის ერთ–ერთი საკრავია.მას სამკუთხა ფორმა აქვს,ზედ გაბმულია 46 სხვადასხვა სიგრძის სიმი,აქვს 7 პედალი.თითოეულ პედალზე ფეხის დაჭერით იცვლება საკრავის წყობა.ამ მშვენიერი საკრავისთვის მუსიკას წერდნენ

ბახი,ჰენდელი,ჰაიდნი,მოცარტი, ბეთჰოვენი და სხვები.
.

ბანჯო

  ბანჯო გიტარასა და ვიოლინოსთან ერთად ქანთრის სტილის მუსიკის აუცილებელი ატრიბუტია. ბანჯო გიტარის მსგავსი 4-9 სიმიანი საკრავია, რომელიც აფრიკიდან გავრცელდა(მე-17 საუკუნეში აშშ-ში).
   მართალია, ამ საკრავის სახელწოდება არც ისე კარგად ჟგერს, მაგრამ მაგრამ თვითონ საკრავს ჟღერადობას ნამდვილად ვერავინ დაუწუნებს.ამაში თავად დარწმუნდებით:http://www.youtube.com/watch?v=I3qbB4Kq3Y0

ვიოლინო

    ვიოლინო უძველესი ინსტრუმენტია. რომელიც ჩვენს წელთ აღრიცხვამდე ინდოეთში დაიბადა. ინდოეთიდან იგი სპარსეთში, არაბეთსა და აფრიკის ქვეყნებში გავრცელდა. მას გამომშრალი ხისგან ამზადებდნენ, რადგან სველი ხისგან დამზადებული ვიოლინო კარგ ხმას არ გამოსცემდა. სად არ ეძებდნენ ოსტატები გამომშრალ ხეს. თუ ვინმე სადმე მიტოვებულ სახლს იპოვიდა, დანარჩენები თავქუდმოგლეჯილები გარბოდნენ ხის წამოსაღებად. მისი წელში გამოყვანილი ფორმაც ხმასთან იყო დაკავშირებული. ცოტა მოგვიანებით ვიოლინო ევროპაშიც გავრცელდა. იგი 1562 წელს ბერტოლოტიმ შექმნა. სწორედ მან და მისმა მოსწავლეებმა მოიტანეს იგი ჩვენამდე როგორიც დღეს არის. ვიოლინოს ყველაზე სახელგანთქმული ოსტატი იტალიელი ანტონიო სტრადივარიუსი გახლდათ. მან ცხოვრების განმავლობაში ათასზე მეტი ვიოლინო აჩუქა სამყაროს. უკანასკნელი კი 90 წლის ასაკში შექმნა. ვიოლინოს პირველი კომპოზიტორები იყვნენ კორელი, ვივალდი, ისპი და პაგანინი.
    ვიოლინოს კლასიკური ტიპი შეიქმნა XV ს. იტალიასა და საფრანგეთში. XVI-XVIII სს-ის იტალიაში ჩამოყალიბდა ვიოლინოს ოსტატთა (ანდრეა და ნიკოლო ამატი, გვარნერი, სტრადივარიუსი) «კრემონის სკოლა». საბოლოოდ დაიხვეწა ხემიან საკრავთა კონსტრუქცია და სპეციფიკური ტემბრი. გამოიყენება როგორც სოლო, საანსამბლო და საორკესტრო საკრავი.

უძველესი მუსიკალური საკრავები

გიტარა — სიმებიანი საკრავია, რომელიც ძირითადად იკვრება თითებით ან მედიატორით. ძირითადად იგი არსებობს ექვს, შვიდ და თორმეტსიმიანი. ტრადიციულად, გიტარა მზადდება სხვადასხვა ხისაგან, ხოლო სიმები ცხოველების ნაწლავებისაგან. dRes-dReobiT სიმების ტრადიცია არ არის შენარჩუნებული და isini ნეილონის და ფოლადისaa. არსებობს გიტარის ძირითადი ორი tipi: აკუსტიკური და ელექტრო.

აკუსტიკური გიტარა, ამოჭრილი კორპუსით უკვე ათას წელზე მეტია გამოყენებაში. თანამედროვე აკუსტიკური გიტარის სამი ძირითადი ტიპი არსებობს: კლასიკური, (ნეილონის სიმებიანი), აკუსტიკური (liTonis simebiani) და არქტოპ გიტარა. ელექტრო გიტარა იქნა წარმოდგენილი 1930-იან წლებში. man მალევე მოახდინა გავლენა თანამედროვე კულტურაზე. გიტარა არის მიჩნეული მთავარ ინსტრუმენტად ისეთ მუსიკის ჟანრებში, როგორიცაა ბლუზი, ჯაზი, როკი, სოული და ბევრი სხვა პოპის ფორმებში.

 

კლასიკური გიტარის warmoSobis ისტორია:

გიტარის სამშობლო ცნობილი არ არის. ვარაუდობენ, რომ იგი წარმოიშვა ძველ საბერძნეთში, მაგრამ შემდგომში მისი მეორე სამშობლო გახდა ესპანეთი, სადაც VIII—IX საუკუნეებში ეს საკრავი ფართოდ გავრცელდა. ესპანეთიდან gavrcelda გიტარა მთელ ევროპაში.საქართველოში ის მე-19 საუკუნეში შემოვიდა და მტკიცედ დამკვიდრდა. ქართულ ხალხურ ქალაქურ ბევრ სიმღერას გიტარა უწევს თანხლებას.

გიტარის სამშობლო აღმოსავლეთია. თარი სპარსულად სიმს ნიშნავს, ხოლო თარის წინდებულები (დუ-ტარი, სი-ტარი) ოდესღაც სიმთა რიცხვს გამოხატავდა. დუ ნიშნავდა ორს, სი- სამს. ასე რომ ”გიტარა” ნიშნავდა სამსიმიანს.

ჩვენს ერამდე დიდი ხნით ადრე გიტარა აღმოსავლეთიდან საბერძნეთში მოხვედრილა, იქ, დროთა განმავლობაში დაივიწყეს, რომ ”სიტარა” სამსიმიან საკრავს ნიშნავდა და ასეთი სახის ოთხ და მრავალსიმიან სხვა საკრავებსაც "სიტარა", შემდეგ კი გიტარა შეარქვეს. anu saxeliwodeba gitara man saberZneTSi SeiZina. გიტარა ძალიან გავრცელებულია თანამედროვე მუსიკაში....

მუსიკის წარმოშობა